Ben je al lid van PINT? Nee? Doen hoor! De consumentenvereniging Promotie Informatie Traditioneel bier verdient het. Al sinds 1980 ijveren ze voor de belangen van de Nederlandse bierdrinker. Ik kreeg onlangs een doos oud papier in handen met daarin de “PINT nieuws” uit november 1980 waarin kond werd gedaan van de oprichting van PINT. Hoe zag het bierlandschap er destijds uit?
De oprichters van PINT werden geïnspireerd door het succes van CAMRA, de Britse Campaign for Real Ale die in 1971 werd gestart. Die CAMRA was opgericht om een halt toe te roepen aan het rappe tempo waarin authentieke brouwerijen het loodje legden. En dat lukte. Mede geholpen door het verschijnen van The World Guide to Beer van bierschrijver Michael Jackson in 1977, herleefde de belangstelling voor bier aldaar. Nederlandse leden van CAMRA vonden dat zoiets ook in Nederland moest gebeuren, want het bierassortiment was “nooit zo eenzijdig”.
Bestuurslid Nico van Dijk laat optekenen dat het er niet om gaat zuipschuiten te kweken. “Het gaat ons om selektief en bewust bierdrinken”. Belangrijk wapenfeit was het organiseren van het Bokbierfestival. In de Koningszaal in Artis. Alle Nederlandse bokbieren waren daar verkrijgbaar, om te “proeven, drinken en voor thuisgebruik kopen”. Het restaurant serveert een “toeristenmenu”. Een woord dat je niet meer zo vaak hoort. En in de Tijgerzaal werd een ruilbeurs georganiseerd. Voor viltjes, etiketten en andere zaken op het gebied van bier. Er was ondanks die eenzijdigheid kennelijk toch voldoende variatie om voor verzamelaars interessant te zijn.
Dat er een heel festival werd gewijd aan bokbier was niet zo vreemd. Bokbier was zo ongeveer het enige niet-pils dat in 1980 in Nederland te vinden was. Volgens een onderlinge brouwersafspraak werd het dat jaar op 6 december op de markt gebracht, al blijkt niet iedereen zich er aan te houden. Bokbier is in Nederland een seizoensbier, maar wat dat seizoen dan was is door de jaren heen vaak veranderd. Op verlorenbieren.nl is daar een leuk artikel over te vinden. Op pagina 3 van het nieuwsblad staat een verhaal over de herkomst van het bokbier uit het Duitse Einbeck, waar van seizoensbier geen sprake is. Noch van de kenmerken van het Nederlandse bo(c)kbier, wat zich toch over het algemeen laat samenvatten als (rood)bruin & zoet. PINT houdt tot op de dag van vandaag deze traditie van een bokbierfestival in ere.
Andere bieren dan het gewone pilsje
En verder? Er is Brand Imperator verkrijgbaar. Gollem, ’t Pumpke en de Schutter zijn de café’s voor een goed glas bier (van het sterk af te raden woord ‘speciaalbier’ is geen sprake in deze nieuwsbrief). P.B. Eissing schrijft een pagina vol met een gloedvol betoog over bier. We lezen: “We zijn nog ver verwijderd van de tijd waarin we in het restaurant kunnen kiezen tussen de bier- en wijnkaart”.
En: “Wanneer we kunnen bewerkstelligen dat meer mensen diverse ‘andere dan het gewone pilsje’ bieren gaan proeven en ontdekken, zal wellicht het besef doordringen dat het doorsnee kleintje pils hetzelfde is als een goedkoop Moezeltje of Frans tafelwijntje uit een schroefdopfles voor de wijnkenner”.
Zinnen die vandaag geschreven hadden kunnen zijn. Want ondanks de moderne bierrenaissance die we meemaken, is nog altijd – naar mijn schatting – 98% van bierdrinkend Nederland niet aangeraakt door deze hergeboorte.
En er wordt in een advertentie gewag gemaakt van zoiets als ‘real ale’, dat bij Gollem en De Schutter verkrijgbaar is. Real ale is ook anno 2017 nog een zeldzaamheid in Nederland. PINT heeft zich dan stevig gevestigd in de Nederlandse bierwereld, in navolging van CAMRA, maar niet alles uit Engeland is overgenomen. (Tip: de Thornbridge bar in Den Bosch).
Een verhaal over “Duvel van Moortgat” op pagina 10 laat zien dat de inspiratie uit alle windstreken komt. Engeland, België en Duitsland: inderdaad de landen waar de bierstijlen die we vandaag kennen hebben kunnen overleven. (Tsjechië is omnipotent dankzij de hegemonie van het pils.) Nederland rest niet anders dan die landen na te volgen bij het herstellen van de bierdiversiteit. Iets dat in de volgende decennia zou gaan gebeuren, en wel in steeds sneller tempo. De VS speelden daarbij een cruciale rol, maar ook PINT mogen we dankbaar zijn voor de rol die het heeft gespeeld, en nog steeds speelt, bij het stimuleren van een boeiend bierlandschap.