ijf bier! De Volkskrant is gestopt met de vaste bierrubriek in het magazine, maar ik blijf de vijf-bieren-rond-een-thema stukjes gewoon schrijven. Dan zet ik ze wel op m’n blog. Die delicate schrijversvingertjes moeten in beweging blijven, nietwaar. Van stilstand verkroepoekt de boel maar. Daarom: Ober! Vijf bier!
Porter, de krant sprak er vorige maand al over. Toch doen we het thema even dunnetjes over. Want dit jaargetijde leent zich bij uitstel voor dit type bier. Nee, niet meteen bockbier zeggen. Dat hebben we nu toch wel eens gehad, toch? Er is zoveel meer te ontdekken.
Enter porter. Het verhaal over dit eerste op industriële schaal gebrouwen bier in een notendop is dat het in de eerste decennia van de 18e eeuw ontstond als een evolutie van het toenmalige bruine bier. Door jong bier te versnijden met vatgerijpt bier werd een beter drinkbaar, robuuster bier verkregen. Het werd snel populair onder de ‘porters’ langs de kades van de Theems in Londen, en kreeg zo zijn naam. Porter was ook het bier van de lagere rangen en standen in het koloniale Groot-Brittannië. Pale ale ‘prepared for India’ was het officierenbier, de manschappen dronken porter onder de tropische zon.
Waar het woord porter valt, is stout niet ver weg. Van origine een zwaardere variant van een bepaald type bier, werd stout onlosmakelijk verbonden aan porter. in overtreffende trap. Vandaag de dag is het onderscheid klein (al houdt BJCP er wel aparte definities op na) en zijn de bieren in allerlei uitvoeringen te vinden. Natuurlijk heeft Martyn Cornell hier een mooi blog over geschreven.
Porter is geen ‘zwaar’ bier, ondanks dat de kleur zoiets wel zou kunnen doen vermoeden. Een klassieke porter zit weliswaar vol met smaak, maar is niet lomp en snel verzadigend. Ook het alcoholniveau is niet per se topzwaar. Natuurlijk is het altijd zaak goed op het etiket te kijken wat de hedendaagse brouwer er voor draai aan heeft gegeven (alarmwoorden: imperial en barrel aged) en ook de Baltische varianten zijn potig van aard, maar deze kenmerkende smaak-viscositeit verhouding maakt porter voor mij een aantrekkelijk biertype. Jammer dat ze niet makkelijk zijn te vinden, zeker niet onder Nederlandse brouwers. De selectie in dit stukje laat dat ook zien: het zijn allemaal bieren uit het midden- tot zwaargewicht segment.
Thornbridge Cocoa Wonderland (6,8%)
Kijk, als een bier zo heet dan kun je dat idee van een klassieke porter natuurlijk wel even vergeten. Dit bier van brouwerij Thornbridge, die zijn leven in 2004 begon op een op-en-top Engels landgoed, is dan ook een chocolate porter. Een mond vol chocoladesmaak die dit keer niet alleen van de donkere mouten komt maar ook een duwtje in de rug krijgt van ‘natural mocha malt flavour’, waarvan de origine overigens in nevelen gehuld blijft.
Bronckhorster Nightporter (8%)
Daar heb je het al. De naam op de fles is (strong) porter, ze noemen het zelf op de website een stout, en op ratebeer.com is ie als baltic porter gerubriceerd. We zeiden het al, de scheidslijnen zijn dun. Als het bier van de sympathieke Engelsman Steve Gammage eenmaal in het glas zit, maakt het allemaal niet zoveel meer uit. Want dit is een van de betere bieren die in Nederland gemaakt wordt. Het zijn de mouten die hier de dienst uitmaken en koffie en, weer, chocolade op het smaakpalet aanbrengen. Wolkje rook hier, likje drop daar. Joepie.
The Kernel Export India Porter (6%)
Ja, dit bier maakte ook al onderdeel uit van de test. Maar omdat ie zo mooi is, noem ik hier gewoon nog een keer. Want een echte klassieke uitvoering mag natuurlijk niet ontbreken en dit is hem dan. Laag na laag af te pellen, de smaken in dit bier vanonder de bogen van het treinspoor aan de Bermondsey Beer Mile in Londen. Zelf ontdekken. Trust me. Waarom Export India? Omdat er massa’s porter naar de Britse koloniën werden verscheept, meer nog dan pale ale.
Põhjala Must Kuld (7,8%)
Baltisch, wat is dat ook alweer? Oja, als je de kant van Rusland op vaart, dan kom je langs Zweden en Polen en daarna bij de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen. In Estland wordt een indrukwekkende hoeveelheid fraai craft bier bij elkaar gebrouwen. Zoals bij Põhjala, die zichzelf met hun Must Kuld duidelijk op de kaart hebben gezet. Het schijnt ‘zwart goud’ te betekenen, en dat is precies wat het is. Zet dit gerust voor aan je schoonmoeder. Als ze dit lust, zou ik ‘r houden.
Kees Export Porter 1750 (10,5%)
Als het echt te gek wordt het het weer, als de regen door de straten zwiept en bladeren, takken en vuilnisbakken je om de oren vliegen dan verschansen we achter de Hollandse dijken en trekken er een blik Export Porter bij open. Naar een ‘historisch recept uit de 18e eeuw’, al neem ik dat soort zaken altijd met een hopkorrel of twee. Maakt ook niet. Dit is troostend, geborgenheid biedend comfortbier.