Roadtrip door Franken

De driehoek Bamberg-Bayreuth-Neurenberg in Franken, in het noorden van Beieren, is een gebied met een hoge dichtheid aan brouwerijen. Wie bieren van Duitse signatuur kan waarderen raakt er niet uitgekeken. Afgelopen najaar toerden we een weekje door het gebied en deden een paar mooie indrukken op.

Kundmüller, Weiher

Je hoort wel eens zeggen dat je dankzij bier op onverwachte plekken komt. Klopt. Ik zou het zelf gezegd kunnen hebben. En misschien heb ik dat ook wel eens. Feit is dat wie bier niet als kompasnaald ter navigatie hanteert waarschijnlijk zonder te remmen over de A70 langs Weiher zou zijn gereden. De ware beercationeer aarzelt echter niet en stuurt de wagen vastberaden en doelgericht naar Brauerei-Gasthof Kundmüller, bekend om het Weiherer bier. Bamberg, een luttele vijftien kilometer verderop, kan wachten.

Kundmüller is een soort all inclusive oord. Maar dan leuk. Hotel, restaurant, brouwerij, biergarten, branderij, bierpullenmuseum, eigen slachterij – de maandelijks geserveerde Schlachtschüssel (“slachtschotel”) is befaamd. Als je de stallen binnenloopt is rechts een winkeltje waar je lokale producten kunt kopen. Een kassa is er niet, geld mag in het mandje.

In het restaurant dat om vijf uur ’s middags al op z’n Duits vol zit, verliezen we ons in de bierkaart. Indrukwekkend vanwege de omvang van het bieraanbod – ik tel ruim dertig bieren – maar vooral ook vanwege de hoeveelheid getoonde medailles. Er is geen bier dat niet ergens op een internationale bierwedstrijd gelauwerd werd. Traditionele bieren zoals een pils en een weizen, maar ook de imperial IPA en houtgelagerde bock worden hier niet versmaad. Het levert een zekere mate van keuzestress op maar de bierwinkel is morgenochtend al vroeg open, voor de eerste souvenirs van deze reis.

Van wat we drinken blijven vooral de Grünhopfen Pils (met verse hop) en Rolator (doppelbock) bij. Die laatste gaat uitstekend samen met het geïmproviseerde dessert dat bestaat uit een soort knapperige appelflap.

Een tafel verderop zit een jonge man uit Saksen, type beer geek, in een t-shirt met de tekst  “Craft beer is not a crime” terwijl hij van zijn Kellerbier geniet. Kundmüller heeft ruimte voor bierliefhebbers van alle gezindten.

Bamberg

Bockbier is ook in deze regio een seizoensproduct. Wel een tamelijk lang seizoen. De bockbieranstiche bij de brouwerijen in Franken beginnen in september en lopen tot diep in december door. Op beerwanderers.com is een handige kalender samengesteld. Het opmerkelijke is dat elke brouwerij weer z’n eigen interpretatie aan het begrip bockbier geeft. Zo kunnen de kleur en karakter maar ook het alcoholpercentage van het bier aanzienlijk uiteenlopen.

Bij Schlenkerla verwachten we natuurlijk een bock met rookmout, en die krijgen we. Ingo, een van de brouwers, vertelt ons dat er buchenholz is gebruikt voor de bock, beukenhout dus. Het donkere bier is werkelijk een pareltje. Balans, goed gehopt, vanzelfsprekend iets gebrands, en met 6,5% een potige maar alleszins behapbare pot bier. Tot 6 januari wordt het geschonken, daarna is het klaar. Aan de reserve-stammtisch gezeten kletsen we met de locals en genieten we van de levendigheid in de kroeg.

De dag erop zijn we bij de bockbieranstich bij Mahrs, even buiten het centrum van Bamberg. De goudkleurige bock is hier wat zoeter, en met 6% iets minder alcoholisch. Het heeft een bittere kruidigheid die het geheel overeind houdt. Op de binnenplaats van de brouwerij is een druk bezocht feest gaande, met harde muziek en een opmerkelijk jonger publiek dan we tot dan toe zagen. Misschien verklaart dat de relatieve prijzigheid van Mahrs ten opzichte van andere Bambergse brouwerijen.

We brengen ook een bezoek aan de wereldberoemde mouterij van Weyermann. Nouja, de fanshop dan. Want rondleidingen door de mouterij zijn er alleen op woensdag, tenzij je met een groep van minstens acht bent. Zijn we niet. Ach, die winkel is ook een belevenis.

We vermaken ons met de eindeloze reeks aan prullaria, proberen alle petjes en moutzaktassen uit, overwegen de aanschaf van een fraaie moutsoorten-demonstratiedoos en nemen uiteindelijk een paar bieren mee die in de brouwerij van Weyermann worden gebrouwen. De brouwrecepten staan ter inspiratie op de website.

Forchheim

Forchheim, gelegen tussen Bamberg en Neurenberg, is bekend van het jaarlijkse Annafest. Tijdens het Annafest zijn alle 23 bierkeller in het fameuze Kellerwald geopend; door het jaar heen is er een kleiner aantal open. Maar dat feest vindt eind juli plaats, rond de naamdag van St. Anna (26 juli). Dus bewaren we die bestemming voor een andere keer en meren we na een wandeling door het stadje aan bij de gaststättes van brouwerijen Hebendanz en Neder, handig naast elkaar gelegen.

Verwacht in dit soort etablissementen geen zaken die zouden kunnen afleiden van waar het hier om gaat: bier. Bij Hebendanz ontwaren we dan nog tot onze verbazing een gokautomaat in de gang, maar verder buigt de clientèle zich in opperste concentratie over de pullen Export Hell. Bij Neder kan de stilte zelfs haast gewijd genoemd worden.

Bij Hebendanz is de stemming dan toch wat joliger, en dat komt vooral door de kastelein. De waard vertrouwt zijn gasten zo hij is. Als die even naar buiten loopt voor een saffie nemen de gasten zelf de taphendel ter hand om zich te laven. Kein problem. Ook voorziet hij eigenhandig het begrip ‘Duitse humor’ van een nieuwe invulling. Als ik na het nuttigen van drie seidla’s om de rekening vraag, meldt hij monter dat die 86,95 bedraagt.

Neurenberg

Rotbier, bratwurst, Albrecht Dürer, Playmobil FunPark en de Neurenbergse processen. Dat is de toeristenfolder van Neurenberg in een notendop.

Voor de rest van deze paragraaf vraag ik even om je geduld. Eerst nog een publicatie, en dan op dit blog. Het duurt echt niet lang hoor!

Güls (Koblenz)

We verlaten Beieren en gaan weer op weg naar huis. Als laatste etappe van onze reis stoppen we nog voor een overnachting in Güls, aan de overkant van de Moezel bij Koblenz. De plaats waar de Rijn en de Moezel samenkomen bij de ‘Deutsche Eck’. En hoewel we in hotel-restaurant Grebel een heerlijke Riesling drinken – we zitten immers praktisch midden tussen de wijnranken – is ook hier bier niet ver weg. In de REWE Getränkemarkt die een paar deuren verderop zit vinden we zowaar wat lokaal bier van Stromberger (roggebier) en Lahnsteiner (grape ales, gruit en een ‘Bernstein’).

’s Ochtends maken we nog een wandeling over de wijnhellingen. Het pad voert langs diverse taferelen waarop de kruisweg is uitgebeeld. Het uitzicht wordt met elke bocht in de weg adembenemender, en niet alleen vanwege de hoogte. Op een informatiebord lezen we dat keizer Napoleon himself ooit dit pad heeft bereden. Ik zei het al: bier brengt je op onverwachte plekken.

Uitgelichte afbeelding: Brauerei Kraus, Hirschaid